Της Ελένης Χαραλάμπους

Τα όμορφα πράγματα που συμβαίνουν από την θαυματουργή επίδραση των αλόγων στους ανθρώπους μπορεί να τα διαπιστώσει κάποιος ιδίοις όμμασι, επισκεπτόμενος το (link: https://www.facebook.com/cyprushippotherapy/?__tn__=%2Cd%2CP-R&eid=ARAW-R2urdxMAcbCV3-9fN4Xf7hyVh-4BMXv3YyV4fm2nPaRPGkP6mUcmbJfMqUWxD5hxSa_jL0srdhz text: Κέντρο της Επιστημονικής Εταιρείας Θεραπευτικής Ιππασίας και Ιπποθεραπείας Κύπρου popup:yes) (Ε.Ε.Θ.Ι.Ι.Κ) , στο Δάλι. Παιδιά και ενήλικες με νευρολογικές και αναπτυξιακές διαταραχές, οι οποίοι οι πλείστοι δεν μπορούν σταθούν στα πόδια τους και διακινούνται με τροχοκαθίσματα ή δεν μπορούν να εκφραστούν με το λόγο, κάνουν ιππασία και λένε τις πρώτες τους λέξεις πάνω σε ένα άλογο.

Η Θεραπευτική Ιππασία είναι μια μοναδική εμπειρία η οποία χρησιμοποιεί τα άλογο ως μέσο θεραπείας για άτομα που πάσχουν από νοητικά, κινητικά και ψυχολογικά προβλήματα. Η ιπποθεραπεία το πιο εξειδικευμένο κομμάτι της θεραπευτικής ιππασίας, μπορεί να θεωρείται κάτι σχετικά καινούργιο και καινοτόμο για τα κυπριακά δεδομένα, όμως τα οφέλη από την επαφή με τα άλογα είναι ευρέως γνωστά και αποδεκτά από πολύ παλιά.

Πρώτος μίλησε γι’ αυτήν ο Ξενοφώντας, αν και δυστυχώς στην Κύπρο ακόμα δεν είναι αναγνωρισμένη από το κράτος σαν μέθοδος θεραπείας και αποκατάστασης και δεν συνταγογραφείται, ενώ σχεδόν παντού στο κόσμο συμβαίνει το αντίθετο. Οι έρευνες που κατέδειξαν ότι η θεραπευτική ιππασία βελτιώνουν την ποιότητα ζωής αλλά και της υγείας είναι πλέον αμέτρητες.

Τα άλογα μπορούν να γίνουν ο γιατροί- θεραπευτές της ψυχής και του σώματος, κάτι που το διαπιστώσαμε και εμείς βλέποντας την χαρά και την ευτυχία ζωγραφισμένη στα προσωπάκια των παιδιών με το που αντίκρυζαν τα αγαπημένα τους άλογα.

Σε επίσκεψή μας στο Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας και Ιπποθεραπείας στο Δάλι ζήσαμε από κοντά την εμπειρία της θεραπευτικής ιππασίας και είδαμε όλους τους εναλλακτικούς τρόπους στήριξης που μπορεί να προσφέρει στο λόγο και στην κίνηση, πάντα με τη συμβολή της επιστημονικής ομάδας, σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Οι συνεδρίες ιπποθεραπείας που γίνονται σε ειδικά διαμορφωμένος χώρος, ο οποίος βρίσκεται μέσα σε ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον, μπορούν να βοηθήσουν να βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα ζωής πολλών ατόμων με κινητικά και νοητικά προβλήματα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΕΔΩ: Μηχανές συναγωνίζονται ήδη τους γιατρούς σε ακρίβεια διαγνώσεων

Παιδιά που ενώ αντιμετωπίζουν σοβαρά κινητικά προβλήματα με το που βρίσκονταν στην ράχη των αλόγων τους εκτελούσαν με ακρίβεια τις θεραπευτικές ασκήσεις και είχαν το έλεγχο του εκάστοτε αλόγου που ίππευαν. Παιδιά με σοβαρά νοητικά προβλήματα, τα οποία στην ράχη του αλόγου συντονίζονταν και αναγνώριζαν χρώματα, σχήματα, ακολουθούσαν οδηγίες, ζητούσαν την επιβράβευση, μα πάνω από όλα έλαμπαν από ευτυχία.

Συνομιλώντας και με τους γονείς οι οποίοι ανέμεναν υπομονετικά τα παιδιά τους να ολοκληρώσουν τις θεραπείες τους, όλοι μας ανέφεραν ότι η ιππασία είναι ότι καλύτερο στην ζωή των παιδιών τους. Είναι η δραστηριότητα που αναμένουν με προσμονή, είναι το κίνητρο για να είναι συνεπείς και υπομονετικοί σε άλλες απαραίτητες θεραπείες και δραστηριότητες τους, που πολλές φορές είναι και επώδυνες.

Είναι η κινητήρια δύναμη για όλα μας ανέφερε χαρακτηριστικά μητέρα δίδυμων κοριτσιών, τα οποία λόγω προβλημάτων στο τοκετό αντιμετωπίζουν σοβαρά κινητικά προβλήματα. Για να πάνε στις άλλες θεραπείες τους, για να είναι φρόνιμες στην βόλτα, για να φάνε το φαγητό τους και οτιδήποτε άλλο αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητα τους.

Ερωτηθείς εάν πέραν της ψυχολογικής βοήθεια η θεραπευτική ιππασία βοήθησε τα παιδιά της σωματικά και οργανικά, απάντησε ότι βλέπει από την πρώτη μέρα που ξεκίνησαν την ιπποθεραπεία σημάδια βελτίωσης στα παιδιά της. Τα μυοσκελετικά προβλήματα τους έχουν βελτιωθεί αισθητά και μπορούν πλέον κάθονται καλύτερα, να στηρίζονται στην σπονδυλική τους στήλη, ενώ παράλληλα μπορούν να κρατούν στα χέρια τους πράγματα με πολύ μεγαλύτερη ευκολία, ενώ συγχρόνως είναι πιο συγκεντρωμένες και πιο θετικές να κάνουν και άλλες δραστηριότητες που δεν είναι τόσο ευχάριστες για αυτές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΕΔΩ: Βάζουμε το μασάζ στο πρόγραμμά μας

Στο ίδιο μοτίβο ήταν και οι δηλώσεις άλλων γονιών που συναντήσαμε στο κέντρο. Πατέρας 16χρόνου έφηβου ο οποίος επισκέπτεται το κέντρο από την πρώτη μέρα λειτουργίας του μας ανέφερε ότι ο γιος του ήταν κλινήρης για πολλά χρόνια.

Με την ιπποθεραπεία έμαθε να κάθεται, να πηγαίνει χωρίς διαμαρτυρία στο σχολείο, να είναι σχεδόν ανεξάρτητο με το τροχοκάθισμα του.

Βλέποντας το νεαρό κατά την διάρκεια της θεραπείας του, είδαμε ένα έφηβο με σωματότυπο παιδιού, ο οποίος απολάμβανε στο έπακρο την επαφή του με το άλογο. Ένα παιδί που ένιωθε τόσο καλά πάνω στην ράχη του αλόγου του, σε σημείο να αστειεύεται με τους δύο θεραπευτές τους που του έδιναν οδηγίες για να εκτελέσει διάφορες ασκήσεις. Είναι η χαρά της ζωή του παιδιού μου, οι ώρες που περνάμε εδώ, μας είπε συγκινημένος ο πατέρας.

Μητέρα επίσης 16χρόνου κοριτσιού το οποίο στην εφηβεία της, παρουσίασε συμπτώματα επιλεκτικής αλαλίας που της ανέτρεψαν τη ζωή, μοιράστηκε μαζί μας την ιστορία τους και πως η ιπποθεραπεία βοήθησε το παιδί της να επανεκκινήσει την ζωή του.«Μέσω της ιπποθεραπείας, κατάφερε να γίνει πιο κοινωνική, να αναπτύξει φιλίες, και να τολμήσει να κάνει όνειρα ξανά. Το μεγαλύτερο όνειρό της είναι να γίνει η ίδια εκπαιδεύτρια αλόγων και να μπορέσει στο μέλλον να βοηθήσει κι άλλα παιδιά να γίνουν καλά», μας είπε μεταξύ άλλων η μητέρα που τρείς φορές την εβδομάδα φέρνει το παιδί της από την Λάρνακα για της θεραπείες του στο Κέντρο.

Το Κέντρο προσφέρει εναλλακτικούς τρόπους θεραπευτικής παρέμβασης σε παιδιά και ενήλικες με προβλήματα στον λόγο και στην κίνηση. Πιο συγκεκριμένα, προφέρει θεραπεία σε άτομα με νοητική στέρηση, εγκεφαλική παράλυση, αυτισμό, κινητικά προβλήματα, σκλήρυνση κατά πλάκας, εγκεφαλικό και πολλές άλλες σοβαρές παθήσεις.

Την ίδια ώρα, η θεραπευτική ιππασία προσφέρεται και σε μαθητές με προβλήματα συμπεριφοράς και σε άτομα που έχουν ψυχοσωματικά προβλήματα . Πέρα από την επίσκεψη των ατόμων που έρχονται στο Κέντρο, η ομάδα του Κέντρου επισκέπτεται με τα άλογα και σχολεία παιδιών με ειδικές ανάγκες, για να μην ταλαιπωρούνται με μετακινήσεις τα άτομα αυτά.

Ο φυσικοθεραπευτής και υπεύθυνος της Επιστημονικής Εταιρείας Θεραπευτικής Ιππασίας και Ιπποθεραπείας Κύπρου, Μιχάλης Κουσπής, μίλησε στη «Impossible Works» για όλα τα οφέλη των συγκεκριμένων εναλλακτικών θεραπειών.

Μας εξηγεί τι είναι η θεραπευτική ιππασία και ποιες οι διαφορές της με την ιπποθεραπεία. Επιπλέον, μας λέει και το λόγο που επέλεξε να εργαστεί με τα άλογα και όχι οποιοδήποτε άλλο ζώο. Μας συστήνει τις Ζίνα, Ντόλι, Κάτι, Μίνι και τα άλλα άλογα του Κέντρου και μας εξηγεί την διαδικασία εκπαίδευσης ενός αλόγου για να είναι αγωγός στην θεραπευτική ιππασία.

Σύμφωνα με τον κ. Κουσπή, τα θαύματα που ζει με τα παιδιά στο Κέντρο είναι σχεδόν καθημερινά.

Όπως μας εξηγεί, έτυχε αρκετές φορές παιδία με αυτισμό να αρθρώσουν τις πρώτες τους λεξούλες πάνω σε ένα άλογο, όπως είναι το «Πάμε Ζήνα». Η Ζήνα είναι το άλογο «θρύλος» του Κέντρου, και το «πάμε Ζήνα» είναι η λέξη που απαιτείται για να ξεκινήσει το καφετί άλογο για να πάει βόλτα τον εκάστοτε αναβάτη του.

Κάτι που μας επιβεβαίωσαν και οι άλλοι εργαζόμενοι του Κέντρου(φυσιοθεραπευτές, εργασιοθεραπευτές, λογοθεραπευτές και βοηθοί), ότι είδαν ζωές ν’ αλλάζουν, να βελτιώνονται μέσω της ιπποθεραπείας, κι ότι είναι αυτό που τους δίνει τη δύναμη για να έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τόσο δύσκολα περιστατικά.

Ο Μιχάλης Κουσπής σπούδασε φυσιοθεραπεία και η επιλογή να ακολουθήσει τη θεραπευτική ιππασία και την ιπποθεραπεία ήταν μια φυσιολογική πορεία, αφού από πολύ μικρή ηλικία είχε επαφή με τα άλογα της οικογένειάς του, τα οποία βοήθησαν και τον ίδιο σε κάποιες περιπτώσεις. «Πιστεύω ότι γεννήθηκα γι αυτό. Ήταν κάτι που από μικρός οραματιζόμουν χωρίς να ξέρω ότι υπάρχει. Λατρεύω τα ζώα πάρα πολύ, όπως και τα παιδιά. Ήταν για μένα αυτονόητο να ασχοληθώ με κάτι τέτοιο» ανάφερε μεταξύ άλλων ο κ. Κουσπής ερωτηθείς γιατί κάνει αυτή την δουλειά.

Μετά από εξειδίκευση σε Κύπρο, Ελλάδα και Γερμανία, δημιούργησε το πρόγραμμα αλλά και την ομάδα υγείας και έφτιαξε τον χώρο με όλες τις προδιαγραφές για άτομα με ειδικές ανάγκες. Πέντε χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας του, το Κέντρο εξυπηρετεί σήμερα περίπου 100- 120 παιδιά, ενώ ολοένα και περισσότεροι ζητούν τη βοήθεια της ομάδας των ειδικών, παρά το γεγονός ότι μερίδα της κοινωνία αντικρίζει ακόμα τη θεραπευτική ιππασία με επιφυλακτικότητα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΕΔΩ: Το Νόμπελ Ιατρικής 2019 σε δύο Αμερικανούς και ένα Βρετανό

Ερωτηθείς για την βελτίωση που μπορεί να δει κάποιος που έρχεται για θεραπεία, ο κ. Κουσπής είπε ότι η ιπποθεραπεία είναι μια πολυδιάστατη θεραπεία κατά την οποία ο αναβάτης δουλεύεται με το άλογο παράλληλα φυσιοθεραπευτικά, λογοθεραπευτικά, εργοθεραπευτικά και ψυχολογικά την ίδια στιγμή.

«Είναι μια θεραπεία που πέρα από την αυτοπεποίθηση που αποκτά κάποιος, είναι και μια διαδικασία στην οποία περνάει καλά και θέλει να συμμετέχει καθώς μεσολαβεί και η σχέση του με το άλογο. Ας μην ξεχνάμε ότι συνήθως τα άτομα με αναπηρία κοιτάζουν τον κόσμο από χαμηλά. Πάνω όμως σε ένα τόσο περήφανο, ελεύθερο και δυνατό ζώο, όπως είναι το άλογο, βλέπουν τον κόσμο από ψηλά και αυτό από μόνο του ανεβάζει και τονώνει άμεσα την αυτοπεποίθησή τους» είπε.

«Στο Κέντρο, τα παιδιά βλέπουν τη θεραπεία σαν παιχνίδι, σαν σπορ – Είναι πολύ σημαντικό γι’ αυτούς να ξέρουν πως εδώ θα έρθουν για να περάσουν ωραία, παρόλο που θα κουραστούν με τις ασκήσεις. Η αίσθηση της ελευθερίας που προσφέρουν τα άλογα αλλά και η φύση γύρω από το Κέντρο τα κάνουν να μην νιώθουν ότι είναι θεραπεία αλλά η αγαπημένη τους δραστηριότητα», συμπληρώνει ο φυσιοθεραπευτής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΕΔΩ: Πολυχάπι σώζει από καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια

Από εκεί και πέρα τα θεραπευτικά οφέλη είναι πολλαπλά, τόνισε ο κ. Κουσπής. «Δουλεύονται οι μύες, η κίνηση αλλά και η επικοινωνία, το νοητικό κομμάτι, η ισορροπία, βελτιώνεται η στάση του σώματος. Έχουμε πολύ άμεσα αποτελέσματα. Ο αναβάτης με το άλογο μπαίνουν σε έναν ρυθμό σαν να χορεύουν σε μια τέλεια ισορροπία».

Πώς, όμως, βοηθούν τα άλογα τα άτομα με νευρολογικές και αναπτυξιακές διαταραχές- Το κύριο σκεπτικό αυτής της μεθόδου είναι η μεταφορά της κίνησης του αλόγου στο ασθενή μας εξήγησε ο κ. Κουσπής.«Το βάδισμα του αλόγου μοιάζει με το βάδισμα του ανθρώπου, κάτι που τον βοηθά με τις κατάλληλες υποδείξεις του θεραπευτή, που βρίσκεται στο πλευρό του, να κάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης του κορμού του, γεγονός που βελτίωσε κατά πολύ τη ζωή του».

«Είναι μια θεραπεία κατά την οποία ο αναβάτης δέχεται 110 ρυθμικές ταλαντώσεις το λεπτό όντας πάνω στην ράχη του αλόγου. Είναι μια τέλεια προσομοίωση του ανθρώπινου βηματισμού. Ενεργοποιούνται κάποιες αυτόματες κινήσεις, που ο ασθενείς δεν μπορεί να τις κάνει σε άλλη θεραπεία, διότι στο άλογο βρίσκεται σε μια συνεχή ασταθή βάση.Οι σωστές στροφές του αλόγου μετά από τη καθοδήγηση του θεραπευτή βάζουν σε λειτουργία διαφορετικούς μυς, ραχιαίους, κοιλιακούς, κτλ », μας εξηγεί ο φυσιοθεραπευτής.

Προσθέτει ότι σε καμία περίπτωση η ιπποθεραπεία δεν φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τις κλασικές θεραπείες, προσθέτοντας ότι λειτουργεί συμπληρωματικά με ευεργετικά όμως αποτελέσματα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΕΔΩ: «Νοσεί» η υγεία στην Κύπρο

H μεν θεραπευτική ιππασία χρησιμοποιεί την κίνηση του αλόγου για να βελτιώσει νευρολογικές και αισθητηριακές δυσλειτουργίες, ενώ η ιπποθεραπεία που είναι το πιο εξειδικευμένο κομμάτι της θεραπευτικής ιππασίας, καθώς πρόκειται για μια φυσιοθεραπευτική, εργοθεραπευτική ή και λογοθεραπευτική πράξη, χρησιμοποιεί την κίνηση του αλόγου ως μέρος ενός ολοκληρωμένου θεραπευτικού προγράμματος. Αυτό μας ανέφερε επίσης ο φυσιοθεραπευτής και αναφορικά με την σημασία και τις διαφορές της θεραπευτικής ιππασίας και της ιπποθεραπείας.

Σημαντικό, σε οποιοδήποτε είδος θεραπευτικής ιππασίας, είναι η σωστή επιλογή και εκπαίδευση του αλόγου, ανέφερε επίσης σε σχέση με τα άλογα θεραπευτές. "Τα άλογα πρέπει να έχουν καλό χαρακτήρα, σωστό σωματότυπο και χωρίς μυοσκελετικά προβλήματα. Μετά την επιλογή, το κάθε άλογο περνά από εκπαίδευση από οκτώ μήνες ως τρία χρόνια. Θεραπευτικό άλογο μπορεί να γίνει αυτό που δεν έχει δουλέψει πολύ με ανθρώπους, έχει ζήσει και μεγαλώσει τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στην φύση, δεν έχει υποστεί κανενός είδους κακοποίηση και δεν έχει δουλέψει με ανθρώπους σε ιππασία, αθλητισμό, βόλτες", εξηγεί.

"Κάνουμε πολλές δραστηριότητες πάνω στο άλογο σε συνεργασία μαζί του. Από πάζλ, και παιχνίδια με μπάλες, μέχρι κρίκους και άλλα, ανάλογα τις ανάγκες αλλά και τις δυνατότητες που έχει ο κάθε αναβάτης. Εκτίθεται σε θορύβους όλων των ειδών, απότομες κινήσεις και αγγίγματα. Έτσι πρέπει να είμαι βέβαιος ότι τα άλογα θα επιδείξουν υπομονετική συμπεριφορά μπροστά στις φωνές, τα κλάματα, τις σπασμωδικές αντιδράσεις των παιδιών", προσθέτει.

Σημείωσε ότι τα άλογα έχουν ιδιαίτερα υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη και έτσι μπορούν να γίνουν καθρέφτης της ψυχής μας.

Ερωτηθείς εάν βοηθάει μόνο το ζώο τον άνθρωπο ή και το αντίθετο, τόνισε ότι είναι μια αλληλεπίδραση. «Το άλογο δίνει στον αναβάτη και ο αναβάτης στο άλογο. Είναι μια διαρκής επικοινωνία».

Όσον αφορά την επιθυμητή συχνότητα που πρέπει κάνεις να κάνει θεραπευτική ιππασία, ο κ. Κουσπής είπε ότι το ιδανικό θα ήταν δυο με τρεις φορές την εβδομάδα, δυστυχώς όμως λόγο οικονομικής στενότητας δεν μπορούν όλοι να ανταποκριθούν διότι έχουν και άλλες πολλές θεραπείες που ήδη τους επιβαρύνουν οικονομικά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΕΔΩ: Γιατί οι αγελάδες «μεταμφιέζονται» σε ζέβρες;