Σε περίπτωση που ζούσατε σε κάποια σπηλιά τις τελευταίες μέρες, με άρθρο της στη σχολική εφημερίδα “Δασουπολίτης” η μαθήτρια της Β’ Λυκείου Ιόλη Νικολάου αναρωτήθηκε εύλογα (επίσης ψύχραιμα, λογικά και τεκμηριωμένα) για τη χρησιμότητα του μαθήματος των θρησκευτικών με τη μορφή της ελληνορθόδοξης κατήχησης που διατηρεί αιώνες τώρα αλλά και του τελετουργικού της προσευχής στα σχολεία που παραείναι μια προσωπική υπόθεση για να εξαναγκάζεται ο μαθητής να το ασκήσει. Ακολούθησαν εκφάνσεις γνήσιας χριστιανικής αγάπης όπως εκφοβισμός της μαθήτριας, απειλές για παραδειγματική τιμωρία, αποβολή, μείωση βαθμών, της έγραψαν ότι την έβαλαν οι άθεοι, ότι πρέπει να ντρέπεται, πως τολμά να εκφέρει άποψη - αποκλείστηκαν λιθοβολισμός ή κάψιμο στην πυρά απλά και μόνο επειδή απαγορεύονται απ’ τον νόμο αν και η Σαρία φαντάζει πιο ελκυστική από ποτέ για τους Κύπριους χριστιανοταλιμπάν. 

Πριν η είδηση κάνει τον τριήμερο κύκλο της στα media (σόσιαλ και μη) και αντικατασταθεί από κάποιο άλλο συνηθισμένο-αλλά-ας-κάνουμε-πως-το-συναντάμε-για-πρώτη-φορά-για-να-πέσουμε-απ’τα-σύννεφα θέμα, ας δούμε τι διδαχτήκαμε από αυτό το μνημειώδες clusterfuck σκοταδισμού, παραλογισμού και καταπίεσης της ελεύθερης έκφρασης.

1. Η πιτσιρικαρία δεν είναι τελικά και τόσο χαμένη υπόθεση όσο νομίζαμε

Για μια νέα γενιά που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα αντίληψης και έκφρασης (και δικαιολογημένα αν σκεφτεί κανείς ότι σκέφτονται και μιλούν την κυπριακή διάλεκτο, γράφουν και διαβάζουν ελληνικά ενώ εκφράζονται κυρίως με greeklish και emojis) ενώ την απασχολούν ελάχιστα πέρα απ’ το TikTok, τα καφέ και το ποδόσφαιρο, άρθρα όπως αυτό της Ιόλης αποδεικνύονται πιο αναζωογονητικά κι από καραμέλες μέντας. Δεν ξέρω, ίσως τελικά να έχουμε μία λανθασμένη εικόνα για τα παιδιά και τους νέους, απόρροια της συχνής και μαζικής προβολής όλων των λάθος προτύπων (ένα καλογραμμένο άρθρο σπάνια θα γίνει viral σε αντίθεση με το βίντεο του τοππουζοκυπραίου που ρεύεται στα πρόσωπα μεροκαματιάρηδων μεταναστών και σκάει στα γέλια). Ακόμα κι αν δίνεται η εντύπωση πως τα νέα παιδιά σήμερα πατώνουν στα Νέα Ελληνικά, δεν μιλούν καλά τα ελληνικά, δεν διαθέτουν γενικές γνώσεις και έχουν ελάχιστα ενδιαφέρονται (κι αυτά επιφανειακά), σκάνε μύτη περιπτώσεις όπως της Ιόλης για να μας θυμίσουν πως τίποτα δεν χάθηκε ακόμα, πως ακόμα και στους κυνικούς, ισαποσταστικού, κρύψε-να-περάσουμε καιρούς που ζούμε, εάν δοθεί το κατάλληλο ερέθισμα θα υπάρξει προβληματισμός, αμφισβήτηση και κριτική σκέψη από εκεί που δεν το περιμένεις. Και δεν είναι μόνο η Ιόλη. Με αφορμή το άρθρο της έψαξα και βρήκα κι άλλα, εξίσου ώριμα, τεκμηριωμένα, διερευνητικά, ψαγμένα μαζί με κάποια εξαιρετικά καλογραμμένα, σκωπτικά και καυστικά, γραμμένα ίσως από τις ελπίδες (θέλω να πιστεύω) της εγχώριας δημοσιογραφίας. 

2. Οι θεολόγοι δέχονται την κριτική όσο και τα γραφεία κηδειών επιστροφές 

Περίεργη κάστα εκπαιδευτικών οι θεολόγοι. Επειδή υποστηρίζουν ένα δόγμα θεωρούν ότι όλα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ένα, δηλαδή με τυφλή υποταγή, αποδοχή και μηδενική έρευνα ή κριτική. Κάποιος να τους υπενθυμίζει ότι ο μεσαίωνας ηττήθηκε κατά κράτος από τον Διαφωτισμό και ότι ο άνθρωπος προοδεύει μόνο όταν διευρύνει το μυαλό και τους ορίζοντες του - σε αντίθετη περίπτωση προσκυνάει κομμένα ανθρώπινα μέλη και ρίχνει αθώες γυναίκες στην πυρά. Οι θεολόγοι λοιπόν έσπευσαν να υπερασπιστούν το αντικείμενό τους, δηλαδή τη διδασκαλία των θρησκευτικών ως προπαγανδιστικό/προσηλυτικό εργαλείο μαντρώματος των παιδικών μυαλών στην ελληνορθόδοξη πίστη (λες και αν δεν είσαι χριστιανός ορθόδοξος παύεις να είσαι Έλληνας - χιλιάδες σφαγιασμένοι από τον uber χριστιανό Θεοδόσιο Έλληνες θα διαφωνούσαν μ’ αυτό) και όχι ως πληροφοριακό/επιμορφωτικό μάθημα για τις θρησκείες του κόσμου, παρακάμπτοντας τελείως την ουσία που δεν είναι φυσικά η άποψη ενός 16χρονου κοριτσιού για τα θρησκευτικά (που θα μπορούσε να έγραφε οτιδήποτε και για οποιοδήποτε μάθημα) αλλά το αναφαίρετο δικαίωμά της να εκφράσει ΕΛΕΥΘΕΡΑ και χωρίς (προληπτική ή άλλης μορφής) λογοκρισία την όποια άποψή της χωρίς να κινδυνεύει να γίνει η Κύπρια Malala Yousafzai   από τους εγχώριους χριστιανοταλιμπάν. Φυσικά και δεν είναι συνδικαλιστικό το θέμα απλά προσπάθησαν να το μετατρέψουν σε ένα, ώστε να μεταθέσουν τη συζήτηση αλλού και να μετατραπούν από διώκτες σε διωκόμενοι. Τυπικό δείγμα του εγωκεντρισμού και της εσωστρέφειας των δογματικών, η (αθέλητα) ξεκαρδιστική ανακοίνωση του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας που δηλώνει ότι “το μάθημα της Ορθόδοξης Θεολογίας είναι ό,τι πιο προοδευτικό και σύγχρονο υπάρχει για τη στήριξη του μαθητή και των θεσμών”. Και πως το τεκμηριώνουν αυτό; Απλά επειδή το.. λένε οι ίδιοι. Τόσο δημοκρατικά. 

3. Αυτοί που κόπτονται επιλεκτικά για την ελευθερία της έκφρασης είναι συνήθως οι χειρότεροι καταπιεστές της

Το άρθρο της Ιόλης δημοσιεύτηκε σε μαθητική εφημερίδα, η διεύθυνση και συντακτική ομάδα της οποίας διατηρεί το δικαίωμα της επιλογής, διόρθωσης ή/και απόρριψης θεμάτων και άρθρων όπως άλλωστε όλες οι εφημερίδες του κόσμου από την εποχή του Γουτεμβέργιου. Ενα από τα βασικά επιχειρήματα των θεολόγων είναι ότι δεν ερωτήθηκαν(!) για το άρθρο πριν αυτό δημοσιευτεί ώστε να παρουσιάσουν κι εκείνοι την άποψή τους (η οποία παρουσιάζεται ήδη στο άρθρο, είναι ξέρετε αυτό ακριβώς που αποδομεί η Ιόλη με χειρουργική ακρίβεια) “όπως επιτάσσει η δημοσιογραφική δεοντολογία”. Αυτό φυσικά εκτός από μια τεράστια μπούρδα (φανταστείτε τα μέσα να ζητούσαν την άποψη των εμπλεκομένων σε ΚΑΘΕ θέμα που μεταδίδουν ή δημοσιεύουν, αυτό επιβάλλεται μόνο σε περιπτώσεις όπου ο εμπλεκόμενος ΕΙΝΑΙ το θέμα) είναι στην πραγματικότητα μια τόσο εξόφθαλμη και κραυγαλέα προσπάθεια προληπτικής λογοκρισίας και φίμωσης (δεν υπήρχε η παραμικρή περίπτωση να άφηναν να δημοσιευτεί ένα τέτοιο άρθρο έτσι και γνώριζαν εκ των προτέρων την ύπαρξή του) που δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι τη σκέφτηκαν ενήλικες πόσο μάλλον κάποιοι που έβγαλαν και πανεπιστήμιο. Είναι γνωστό άλλωστε πως αυτοί που κλαίγονται επιλεκτικά για την ελευθερία της έκφρασης είναι συνήθως αυτοί που την καταπνίγουν όποτε δεν τους συμφέρει, όπως πχ ο φασίστας κατηγορεί τον αντιφασίστα για... φασισμό και το ρατσιστόμουτρο τον αντιρατσιστή για... ρατσισμό σε βάρος του. 

4. Δεν θα ξεκινήσει ποτέ ένας σοβαρός και γόνιμος διάλογος για την κοσμικότητα της δημόσιας εκπαίδευσης και το ξέρουμε

Γιατί πολύ απλά κανείς δεν το θέλει πραγματικά. Οι συνδικαλιστές εκπαιδευτικοί ενδιαφέρονται μόνο για κεκτημένα, ωράρια, επιδόματα, μισθούς και τη διατήρηση μιας ντουζίνας αργιών που υποτίθεται κανείς δεν θέλει αλλά κανείς δεν τολμά να καταργήσει. Οι πιο προοδευτικοί, ανοιχτόμυαλοι και ιδεαλιστές εκπαιδευτικοί κάνουν ότι μπορούν ως μονάδες αλλά καταλήγουν να ρίχνουν αυγά στον τοίχο (κάποια στιγμή θα βαρεθούν κι αυτοί). Οι σύνδεσμοι γονέων ελέγχονται από το πλέον συντηρητικό κομμάτι και είναι ΟΚ με την πατροπαράδοτη μορφή εκπαίδευσης αρκεί να μένουν ανοιχτά τα σχολεία ώστε να μην τρέχουν να ψάχνουν μπέιμπι σίτερς και οι μαθητές, χμμ. απλά δείτε πως αντιμετωπίστηκε η Ιόλη από τους (κατ’ ευφημισμό) ενήλικες για να καταλάβετε πόση ελευθερία κινήσεων ή έκφρασης διαθέτουν. Παραδοσιακά άλλωστε επιτρέπεται μεν στο μαθητικό κίνημα να ακουστεί (να είμαστε και γι’ αυτό ευγνώμονες Πρόδρομε;) αλλά αντιμετωπίζεται πάντα από τους ιθύνοντες με το υπεροπτικό και συγκαταβατικό υφάκι του “ενήλικου που ξέρει καλύτερα”. Όσο για τον Υπουργό Παιδείας...

5. Ο Πρόδρομος είναι τόσο άσχετος από Μεσαίωνα που λογικά στην Ιστορία έμεινε ιεροεξεταστέος 

Έχει τέσσερις μέρες που ξεσκιζόμαστε για ελευθερία της έκφρασης, πολυφωνία, ελεύθερη βούληση, δικαιώματα του παιδιού και δημοκρατική συζήτηση γύρω από την κοσμική δημόσια εκπαίδευση και τι νομίζετε ότι κατάλαβε ο ο Υπουργός Παιδείας (Πολιτισμού και άλλων εξίσου άσχετων με τον ίδιο) όταν εδέησε επιτέλους να πάρει θέση; Ότι... διώκεται η Εκκλησία. Ναι μαλάκα μου. Και μάλιστα -είπε- “κάποιοι χτυπούν από το πρωί έως το βράδυ την Εκκλησία σε σημείο να θυμίζει... Μεσαίωνα”. Όπου κάποιος με στοιχειώδεις γνώσεις Ιστορίας γνωρίζει πως τον Μεσαίωνα συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο: κυβερνούσε η Εκκλησία και η Ευρώπη είχε βυθιστεί στον σκοταδισμό, τις προλήψεις, τον φανατισμό και την τυφλή βία. Αλλά όπως ο ακροδεξιός κατηγορεί τους δημοκρατικούς πολίτες για... φασισμό σε βάρος του επειδή τον εμποδίζουν να ξερνάει τον φασιστικό οχετό του, έτσι και ο Πιο Άχρηστος Υπουργός Παιδείας Ever Που Κάνει τον Χαμπιαούρη Να Μοιάζει με τον Robin Williams στο Dead Poets Society, σκόπιμα επιχειρεί να μεταφέρει αλλού την κουβέντα, να θυματοποιήσει τους θύτες, να εντάξει δια της πλαγίας τη μαθήτρια στους (επινοημένους) εχθρούς της Εκκλησίας και να διατηρήσει τις άριστες σχέσεις του με το βαθύ εκκλησιαστικό κράτος (που είναι και ο πραγματικός εργοδότης του). Έχουμε συνηθίσει τους  Υπουργούς-σκιάχτρα της Εκκλησίας αλλά μ’ αυτόν γελάνε μέχρι και τα κοράκια που υποτίθεται πως πρέπει να τρομάζει.