Μισό αιώνα μετά το θάνατό του, η Κυπριακή Δημοκρατία τιμά τον θεμελιωτή και πρωταγωνιστή της σύγχρονης κυπριακής τέχνης Χριστόφορο Σάββα με το Κυπριακό Περίπτερο στην 58η Μπιενάλε Τέχνης στη Βενετία να παρουσιάζει μεταθανάτια έκθεση του καλλιτέχνη, ο οποίος το 1968 ήταν ανάμεσα στους έξι καλλιτέχνες που εκπροσώπησαν την χώρα μας στην πρώτη επίσημη συμμετοχή της ως ανεξάρτητο κράτος στην Μπιενάλε Βενετίας.

Ανακοίνωση από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού αναφέρει ότι «η ιδέα για μία ενδελεχή παρουσίαση του έργου του Χριστόφορου Σάββα στην Μπιενάλε Βενετίας που πραγματοποιείται από τις 11 Μαΐου μέχρι και τις 24 Νοεμβρίου 2019 προέκυψε μέσα από μία σειρά από συγκυρίες». Επιμελητής της κυπριακής συμμετοχής ο JacopoCrivelliVisconti.

Αυτή η χρονιά σηματοδοτεί μία διπλή επέτειο 50 χρόνων για τον Σάββα, έναν από τους πρωτεργάτες της σύγχρονης κυπριακής τέχνης.

Το 1968 ήταν ανάμεσα στους έξι καλλιτέχνες που εκπροσώπησαν την Κύπρο στην πρώτη επίσημη συμμετοχή της ως ανεξάρτητο κράτος στην Μπιενάλε Βενετίας ενώ, σηματοδοτεί, επίσης, την πεντηκοστή επέτειο από τον πρόωρο θάνατό του, λίγο μετά τα εγκαίνια της έκθεσης σε ηλικία μόλις 50 ετών. Γεννήθηκε το 1924 στον Μαραθόβουνο.

H πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού να αποτίνει φόρο τιμής σε αυτές τις ιστορικές επετείους συνέπεσε με μία πρόταση συνεργασίας από το Point Centre for Contemporary Art στη Λευκωσία, για τη συνδιοργάνωση μιας έκθεσης ερευνητικού χαρακτήρα, η οποία θα παρουσίαζε το έργο του Σάββα σε ένα ευρύτερο, διεθνές κοινό.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Οργανισμός προσκάλεσε τον Ιταλό επιμελητή και ιστορικό τέχνης Jacopo Crivelli Visconti να διερευνήσει και να εξετάσει τόσο την εικαστική παραγωγή του σημαντικού αυτού Κύπριου καλλιτέχνη όσο και την καταλυτική του επίδραση στη διαμόρφωση του τοπικού καλλιτεχνικού τοπίου από τις δεκαετίες του 1950 και 1960 έως σήμερα.

Του ζητήθηκε να εξετάσει και τις αναφορές και επιρροές του έργου του Σάββα, καθώς και τις επαναστατικές ιδέες και μεθόδους του που σχετίζονταν με την ευρύτερη πρακτική της σύγχρονης τέχνης.

Ο JacopoCrivelliVisconti, o οποίος θα αναλάβει την επιμέλεια της κυπριακής συμμετοχής στην επερχόμενη Μπιενάλε, γράφει για τον Σάββα:

«Ο Χριστόφορος Σάββα πέθανε το 1968, λίγες βδομάδες μετά τα εγκαίνια της πρώτης επίσημης συμμετοχής της Κύπρου στην Μπιενάλε Βενετίας με μία ομαδική έκθεση, όπου εκτός από τον ίδιο συμμετείχαν ο Ανδρέας Χρυσοχός, ο Κώστας Ιωακείμ, ο Γιώργος Κυριάκου, ο Γιώργος Σκοτεινός και ο Στέλιος Βότσης.

Η επιστροφή του έργου του Σάββα στη Βενετία, πενήντα χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατό του και την παρουσίασή του στην Μπιενάλε, αφενός αποτελεί φόρο τιμής σε μία τόσο θεμελιώδη προσωπικότητα στην ιστορία της κυπριακής τέχνης, αφετέρου λειτουργεί ως μια αφορμή για να εξετάσουμε τις διαδικασίες εκείνες που διαμόρφωσαν την εικόνα την οποία η χώρα επιθυμούσε να προωθήσει στο εξωτερικό.

Η έκθεση θα περιλαμβάνει έργα από διαφορετικές περιόδους της σύντομης καριέρας του Σάββα. Ξεκινώντας από τις τοπιογραφίες των πρώτων χρόνων, θα επικεντρωθεί κυρίως στα έργα από τις πιο προσωπικές του σειρές που δεν εκτέθηκαν ποτέ εκτός Κύπρου –όπως τα αφηρημένα έργα, οι υφασματογραφίες και τα επιτοίχια ανάγλυφα από τσιμέντο– και θα ολοκληρωθεί με ορισμένα από τα πρωτότυπα ανάγλυφα με καρφίτσες, που ήταν τα τελευταία του έργα και συμπεριλήφθηκαν στο πρώτο Κυπριακό Περίπτερο στη Βενετία.

Πέραν των έργων, στην έκθεση θα παρουσιάζεται υλικό για τη ζωή και τη δράση του καλλιτέχνη, με έμφαση στην πορεία της Γκαλερί “Απόφαση”, ώστε να σκιαγραφηθεί, τόσο η εξαιρετική ποιότητα του έργου του Σάββα όσο και, πολύ πέρα από αυτό, ο καίριος ρόλος του στην εδραίωση της σύγχρονης καλλιτεχνικής σκηνής στο νησί».

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση, η πρόταση για την κυπριακή εκπροσώπηση επικυρώθηκε από την Επιτροπή Επιλογής Έργων και Καλλιτεχνών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού η οποία απαρτίζεται από ανεξάρτητους επαγγελματίες του χώρου της τέχνης στην Κύπρο.

Η έκθεση του Κυπριακού Περιπτέρου θα πραγματοποιηθεί μέσα από τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, Πολιτιστικές Υπηρεσίες και του Point Centre for Contemporary Art. Το πρόγραμμα των εκθέσεων και των εκδόσεων θα ξεκινήσει από την Κύπρο, με μία αναδρομική έκθεση στη Λευκωσία να προηγείται αυτής στη Βενετία. (ΚΥΠΕ/ΑΑΓ/ΓΧΡ)